BHP w Szkole
Do obowiązków dyrektora szkoły w zakresie bhp należy :
1.przeprowadzanie kontroli bhp,
2.zapewnienie ewakuacji osób z obiektów szkoły w razie zagrożenia ,
3.przeprowadzanie szkoleń bhp dla uczniów,
4.przeprowadzanie szkoleń bhp dla pracowników,
5.zapewnienie odzieży i obuwie roboczego oraz środki ochrony indywidualnej,
6.dbanie o bezpieczny stan techniczny budynków i pomieszczeń pracy,
7.zorganizowanie bezpiecznych stanowisk pracy,
8.dbanie o warunki środowiska naturalnego i środowiska pracy,
9.dbanie o bezpieczne wyposażenie stanowisk pracy,
10.dbanie o właściwy i bezpieczny stan maszyny i urządzeń technicznych,
11.dbanie o bhp podczas wychowania fizycznego, sportu i turystyki,
12.stosowanie przepisów bhp dotyczących wypadów na terenie szkoły lub placówki.
Dyrektor szkoły , co najmniej raz w roku, powinien dokonać kontroli zapewniania bezpiecznych i higienicznych warunków korzystania z obiektów należących do szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki,
oraz określić kierunki poprawy warunków nauki. Obowiązek ten wynika z § 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z 31.12.2002 r. – dalej r.b.h.s.p.bhp w szkole
Z ustaleń kontroli istnieje obowiązek sporządzenia protokołu, który powinny podpisać osoby biorące udział w kontroli. Kopię protokołu dyrektor szkoły powinien przekazać organowi prowadzącemu.
Obowiązek w zakresie wykonania kontroli stanu zapewniania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy został również wskazany w § 40 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy z 26.09.1997 r. – dalej r.o.b.h.p., ogólne przepisy bhp gdzie wskazano, że pracodawca, którym jest dyrektor szkoły jest obowiązany zapewnić:
systematyczne kontrole stanu bezpieczeństwa i higieny pracy ze szczególnym uwzględnieniem organizacji procesów pracy,
stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych oraz ustalić sposoby rejestracji nieprawidłowości i metody ich usuwania.
Kontrolę zapewniania bezpiecznych i higienicznych warunków korzystania z obiektów należących do szkoły lub placówki z ramienia dyrektora szkoły lub placówki może wykonać komisja bhp lub pracownik służby bhp.
Przepis art. 23713 Kodeksu pracy z 26.06.1974 r. dotyczy komisji bhp i wskazuje, że m.in.: nowy kodeks pracy zadaniem komisji bhp jest dokonywanie przeglądu warunków pracy, okresowej oceny stanu bezpieczeństwa i higieny pracy.
Zgodnie z § 2 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy z 2.09.1997 r., Służba bhp do zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy zaliczono m.in.:
przeprowadzanie kontroli warunków pracy oraz przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
ze szczególnym uwzględnieniem stanowisk pracy, na których są zatrudnione kobiety w ciąży lub karmiące dziecko piersią, młodociani,
niepełnosprawni, pracownicy wykonujący pracę zmianową, w tym pracujący w nocy, oraz osoby fizyczne wykonujące pracę
na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę.
Zgodnie § 5 r.b.h.s.p. bhp w szkole plan ewakuacji szkoły lub placówki powinien być umieszczony w widocznym miejscu, w sposób zapewniający łatwy do niego dostęp.
Drogi ewakuacyjne powinny być oznaczone w sposób wyraźny i trwały.
Dyrektor szkoły jako pracodawca jest obowiązany zapewnić drogi ewakuacyjne ze wszystkich pomieszczeń obiektu budowlanego,
w których mogą przebywać pracownicy, umożliwiające szybkie wydostanie się pracowników na otwartą przestrzeń.
Drogi ewakuacyjne oraz dojścia do nich prowadzące nie mogą być zastawione.
Drogi ewakuacyjne i inne drogi oraz przejścia i dojścia dla pieszych na terenie szkoły lub placówki powinny być utrzymane w należytym stanie, niestwarzającym zagrożeń dla użytkowników.
Obiekty i budynki powinny być wyposażone w odpowiedni podręczny sprzęt gaśniczy, w zależności od zagrożenia wybuchem,
kategorii zagrożenia ludzi, wielkości obciążenia ogniowego, zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi ochrony przeciwpożarowej.
Sprzęt powinien być utrzymany w pełnej sprawności do użycia.
Wymagania dla dróg ewakuacyjnych i warunki ewakuacji oraz wyposażenia budynków w zakresie ochrony przeciwpożarowej określają przepisy techniczno-budowlane,
tzn. rozporządzenie warunki techniczne budynki Ministra Infrastruktury z 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz przepisy dotyczące ochrony
przeciwpożarowej, tzn. rozporządzenie przeciwpozarowa budynków Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7.06.2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.
Uczniowie powinni zostać zaopatrzeni w odpowiednie do wykonywanych prac urządzenia, sprzęt i środki ochrony indywidualnej oraz po zapewnieniu właściwego nadzoru i bezpiecznych warunków pracy.
Przed dopuszczeniem do zajęć przy maszynach i innych urządzeniach technicznych w warsztatach, laboratoriach i pracowniach,
uczniowie powinni być zaznajomieni z zasadami i metodami pracy zapewniającymi bezpieczeństwo i higienę pracy przy wykonywaniu czynności na stanowisku roboczym.
Rozpoczęcie zajęć przy maszynach i innych urządzeniach technicznych w warsztatach, laboratoriach i pracowniach, może nastąpić po sprawdzeniu i upewnieniu się przez
prowadzącego zajęcia, że stan maszyn i innych urządzeń technicznych, instalacji elektrycznej i narzędzi pracy, a także inne warunki środowiska pracy nie stwarzają zagrożeń dla bezpieczeństwa uczniów.
Szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy dla uczniów powinien przeprowadzić pracownik służby bhp.
Dyrektor szkoły ma obowiązek organizowania szkolenia bhp pracowników szkoły lub placówki. Zasady przeprowadzania okresowych szkoleń dla pracowników szkoły lub placówki reguluje
rozporządzenie szkolenie-w-dziedzinie Ministra Gospodarki i Pracy z 27.07.2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy – dalej r.s.b.h.p.
Szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy – także w stosunku do nauczycieli określa rozporządzenie
Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy z 27.07.2004 r. szkolenie w dziedzinie
Nauczycieli obowiązują te same szkolenia bhp, co pracowników zatrudnionych u innych pracodawców, prowadzone na podstawie przepisów r.s.b.h.p..
W związku z tym nauczyciele powinni uczestniczyć zarówno w szkoleniach wstępnych, jak i okresowych, o których mowa w § 6 r.s.b.h.p. szkolenie w dziedzinie
Szkolenia wstępne obejmują zarówno instruktaż ogólny, jak i instruktarz stanowiskowy i powinny być przeprowadzone przed dopuszczeniem do pracy nowo zatrudnionego nauczyciela.
Nauczycieli należy bowiem zaliczyć do pracowników zatrudnionych na stanowisku, na którym występuje narażenie na działanie czynników uciążliwych, a czasem nawet szkodliwych dla zdrowia lub niebezpiecznych (§ 8, § 10 ust. 1, § 11 ust. 1 pkt 1 r.s.b.h.p.). szkolenie-w-dziedzinie
Z uwagi na narażenie na ww. czynniki, instruktaż stanowiskowy powinien być organizowany zarówno dla nauczycieli przedmiotów ogólnokształcących, jak i zawodowych.
Szkolenia okresowe mają na celu aktualizację i ugruntowanie wiedzy i umiejętności w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zaznajomienie uczestników szkolenia z nowymi rozwiązaniami techniczno-organizacyjnymi w tym zakresie.
Odbywają je pracownicy narażeni na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne – w tym nauczyciele – w formie kursu, seminarium lub samokształcenia odbywanego nie rzadziej niż raz na 5 lat (§ 14 ust. 1 i ust. 2 pkt 5 w zw. z § 15 ust. 2 r.s.b.h.p.). szkolenie w dziedzinie
Dyrektor szkoły jest zobowiązany do nieodpłatnego dostarczenia pracownikom i uczniom odzieży i obuwia roboczego, które spełnia wymagania określone w Polskich Normach, w dwóch przypadkach:
1) jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
2) ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy. bhp w szkole
Dyrektor szkoły może się zwolnić z zapewnienia odzieży i obuwia roboczego dla pracowników poprzez dopuszczenie możliwości
używania przez pracowników ich własnej odzieży i obuwia roboczego w ramach określonych stanowisk pracy,
jednakże tego rodzaju rozwiązanie wymaga uprzedniej zgody pracowników, a dostarczone w ten sposób przez pracowników odzież i obuwie robocze muszą spełniać wszelkie wymagania w zakresie bhp.
Dopuszczenie możliwości używania przez pracowników ich własnej odzieży i obuwia roboczego w ramach określonych stanowisk pracy przez dyrektora nie jest możliwe w odniesieniu do stanowisk,
na których są wykonywane prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące
intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi.
Z tytułu używania własnej odzieży i obuwia roboczego pracownikowi przysługuje prawo do ekwiwalentu pieniężnego wypłacanego przez dyrektora szkoły lub placówki.
Wysokość ekwiwalentu powinna uwzględniać aktualne ceny odzieży i obuwa roboczego.
W przypadku przydzielenia pracownikowi odzieży i obuwia roboczego dyrektor ma obowiązek zapewnienia prania, konserwacji, naprawy, odpylania i odkażania odzieży roboczej.
Powyższy obowiązek może być przerzucony na pracownika, pod warunkiem wypłacania przez dyrektora ekwiwalentu pieniężnego w wysokości poniesionych z tego tytułu kosztów.
Zgodnie z art. 2376 k.p. nowy kodeks pracy dyrektor szkoły jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed
działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami.
Dostarczone pracownikowi środki ochrony indywidualnej, powinny spełniać wymagania dotyczące oceny zgodności określone w ustawie o systemie oceny zgodności z 30.08.2002 r.
o systemie oceny zgodności oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2016/425/UE z 9.03.2016 r. w sprawie środków ochrony indywidualnej oraz uchylenia dyrektywy 89/686/EWG. w sprawie środków ochrony indywidualnej
Budynki i pomieszczenia szkoły lub placówki oraz przynależne do nich tereny i urządzenia, zgodnie z ich funkcją i przeznaczeniem, powinny spełniać wymagania, o których mowa w rozporządzeniu
warunki techniczne budynki Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z 12.04.2002 r. oraz przepisach k.p. i wydanych na jej podstawie przepisach wykonawczych.
Budynki i inne obiekty budowlane, w których znajdują się pomieszczenia pracy pracowników i uczniów szkoły lub placówki,
powinny być zbudowane i utrzymywane zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach techniczno-budowlanych.
Dyrektor szkoły jest obowiązany zapewnić na terenie zakładu pracy wykonane i oznakowane, zgodnie z Polskimi Normami i właściwymi przepisami,
drogi komunikacyjne i transportowe (drogi), drogi dla pieszych (przejścia), i dojazdy pożarowe oraz utrzymywać je w stanie niestwarzającym zagrożeń dla użytkowników.
Miejsca na terenie szkoły lub placówki, w których występują zagrożenia dla pracowników lub uczniów, powinny być oznakowane
widocznymi barwami lub znakami bezpieczeństwa zgodnie z wymaganiami określonymi w załączniku nr 1 r.o.b.h.p. i w Polskich Normach. ogólne przepisy bhp
Jeżeli oznakowanie widocznymi barwami lub znakami bezpieczeństwa, nie jest wystarczające dla zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracownika i ucznia,
miejsca niebezpieczne powinny być wyłączone z użytkowania poprzez ich odpowiednie wygrodzenie lub w inny sposób.
Otwory i zagłębienia powinny być zamknięte odpowiednimi pokrywami, a jeżeli jest to niemożliwe – właściwie ogrodzone i oznakowane.
Miejsca niebezpieczne na przejściach zagrażające potknięciem się, upadkiem lub uderzeniem (np. stopnie) powinny być pomalowane barwami bezpieczeństwa zgodnie z Polskimi Normami.
Teren szkoły i placówki powinien być ogrodzony.
Na terenie szkoły i placówki powinno zapewnić się właściwe oświetlenie,
równą nawierzchnię dróg, przejść i boisk oraz instalację do odprowadzania ścieków i wody deszczowej.
Otwory kanalizacyjne, studzienki i inne zagłębienia na terenie szkoły lub placówki powinny być zakryte odpowiednimi pokrywami lub trwale zabezpieczone w inny sposób.
Szlaki komunikacyjne wychodzące poza teren szkoły powinny być zabezpieczone w sposób uniemożliwiający bezpośrednie wyjście na jezdnię.
W miarę możliwości szlaki komunikacyjne powinny być skierowane na ulicę o najmniejszym natężeniu ruchu.
W razie opadów śniegu przejścia na terenie szkoły i placówki powinny być oczyszczone ze śniegu i lodu oraz posypane piaskiem.
Na drogach – w miejscach, w których możliwe jest niespodziewane wtargnięcie pieszych, w szczególności przed bramami, drzwiami i przejściami, należy ustawić barierki lub zastosować inne skuteczne środki ochronne.
We wszystkich miejscach na terenie szkoły lub placówki, w których mogą przebywać pracownicy i uczniowie, dyrektor jest obowiązany zapewnić
oświetlenie elektryczne w porze nocnej lub, jeżeli oświetlenie dzienne jest niewystarczające. Wymagania dotyczące oświetlenia określają Polskie Normy.
Instalacje i urządzenia elektryczne powinny być tak wykonane i eksploatowane, aby nie narażały pracowników i uczniów na porażenie prądem elektrycznym, przepięcia
atmosferyczne, szkodliwe oddziaływanie pól elektromagnetycznych oraz nie stanowiły zagrożenia pożarowego, wybuchowego i nie powodowały innych szkodliwych skutków.
W obiektach i budynkach szkoły lub placówki, na terenie których są organizowane stałe stanowiska pracy oraz zajęcia dydaktyczne,
powinny znajdować się niezbędne pomieszczenia sanitarnohigieniczne odpowiednio urządzone oraz utrzymane w stanie pełnej sprawności i czystości.
W pomieszczeniach sanitarnohigienicznych dyrektor szkoły lub placówki powinien zapewnić ciepłą i zimną bieżącą wodę oraz środki higieny osobistej.
Urządzenia sanitarnohigieniczne powinny być utrzymywane w czystości i w stanie pełnej sprawności technicznej.
W razie braku sieci wodociągowej, w szkole i placówce powinno być zapewnione inne źródło wody spełniającej wymagania dla wody zdatnej do picia.
Poprzez pomieszczenia higienicznosanitarne należy rozumieć szatnie, umywalnie, pomieszczenia z natryskami, ustępy, jadalnie, z wyjątkiem stołówek, pomieszczenia
do wypoczynku, pomieszczenia do ogrzewania się pracowników oraz pomieszczenia do prania, odkażania, suszenia i odpylania odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej.
W pomieszczeniach szkoły lub placówki powinny być spełnione warunki dotyczące oświetlenia, wentylacji,
ogrzewania i powierzchni użytkowej, określone w r.o.b.h.p. ogólne przepisy bhp , a także z uwzględnieniem potrzeb użytkowych i funkcji poszczególnych pomieszczeń.
Stan wyposażenia pomieszczeń szkoły lub placówki, a w szczególności: mebli, sprzętu, urządzeń i instalacji,
nie może stanowić zagrożeń dla osób korzystających z tych pomieszczeń.
Dyrektor szkoły jest obowiązany utrzymywać pomieszczenia pracy w czystości i porządku oraz zapewnić ich okresowe remonty
i konserwacje w celu zachowania wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy.
Pomieszczenia pracy na terenie szkoły lub placówki i ich wyposażenie powinny zapewniać pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
W szczególności w pomieszczeniach pracy należy na terenie szkoły lub placówki zapewnić oświetlenie naturalne i sztuczne, odpowiednią temperaturę,
wymianę powietrza oraz zabezpieczenie przed wilgocią, niekorzystnymi warunkami cieplnymi i nasłonecznieniem, drganiami oraz innymi czynnikami szkodliwymi dla zdrowia i uciążliwościami.
Powierzchnia i wysokość pomieszczeń pracy na terenie szkoły lub placówki powinny zapewniać spełnienie wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy,
z uwzględnieniem rodzaju wykonywanej pracy, stosowanych technologii oraz czasu przebywania pracowników w tych pomieszczeniach.
Na każdego z pracowników jednocześnie zatrudnionych w pomieszczeniach stałej pracy na terenie szkoły lub placówki powinno przypadać,
co najmniej 13 m3 wolnej objętości pomieszczenia oraz co najmniej 2 m2 wolnej powierzchni podłogi (nie zajętej przez urządzenia techniczne, sprzęt itp.).
Zapewnienie w pomieszczeniu pracy co najmniej 13 m3 wolnej objętości pomieszczenia oraz co najmniej 2 m2 wolnej powierzchni podłogi
(nie zajętej przez urządzenia techniczne, sprzęt itp.) jest wymagane w przypadku pracownika szkoły lub placówki
pracującego powyżej 4 godzin dziennie ponieważ jest to pomieszczenie pracy stałej, tzn. pomieszczenie pracy, w którym łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby przekracza 4 godziny.
Wysokość pomieszczenia stałej pracy na terenie szkoły lub placówki nie może być mniejsza niż:
1) 3 m w świetle – jeżeli w pomieszczeniu nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia,
2) 3,3 m w świetle – jeżeli w pomieszczeniu prowadzone są prace powodujące występowanie czynników szkodliwych dla zdrowia.
Wysokość pomieszczenia stałej pracy na terenie szkoły lub placówki może być obniżona w przypadku zastosowania klimatyzacji – pod warunkiem uzyskania zgody państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
Wysokość pomieszczenia stałej pracy może być zmniejszona do:
1) 2,5 m w świetle jeżeli w pomieszczeniu zatrudnionych jest nie więcej niż 4 pracowników, a na każdego z nich przypada, co najmniej po 15 m3 wolnej objętości pomieszczenia lub
2) 2,2 m w świetle – w dyżurce, portierni, kantorze, kiosku ulicznym, dworcowym i innym oraz w pomieszczeniu usytuowanym na antresoli otwartej do większego pomieszczenia.
Wysokość pomieszczenia czasowej pracy na terenie szkoły lub placówki nie może być mniejsza niż:
1)2,2 m w świetle – jeżeli w pomieszczeniu nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia,
2)2,5 m w świetle – jeżeli w pomieszczeniu prowadzone są prace powodujące występowanie czynników szkodliwych dla zdrowia.
W pomieszczeniu o stropie pochyłym wymagania odnośnie wysokości pomieszczenia stosuje się do średniej wysokości pomieszczenia,
przy czym w najniższym miejscu wysokość pomieszczenia nie może być mniejsza w świetle niż 1,9 m (licząc od poziomu podłogi do najniżej położonej części konstrukcyjnej sufitu).
Pomieszczenia pracy, w których przebywają pracownicy szkoły lub placówki, nie mogą być zamykane w sposób uniemożliwiający wyjście z pomieszczenia.
Jeżeli istnieją względy wymagające zamykania pomieszczeń w czasie pracy przed osobami nieupoważnionymi, należy stosować przy drzwiach zamki uniemożliwiające wejście
z zewnątrz, a jednocześnie umożliwiające wyjście z pomieszczenia bez użycia klucza.
W takiej sytuacji należy przewidzieć możliwość powiadamiania pracowników znajdujących się w takich pomieszczeniach o niebezpieczeństwie grożącym z zewnątrz.
Szyby w oknach oraz inne przedmioty i powierzchnie szklane, znajdujące się w pomieszczeniach pracy na terenie szkoły lub placówki, narażone na uszkodzenia w związku
z rodzajem prowadzonych prac, powinny być od strony, po której mogą znajdować się ludzie, osłonięte siatką zabezpieczającą przed odłamkami szkła.
Przezroczyste ściany działowe, znajdujące się w pomieszczeniach pracy, w pobliżu takich pomieszczeń lub wzdłuż przejść – muszą być jednoznacznie oznakowane oraz
wykonane z materiału odpornego na rozbicie lub tak osłonięte, aby niemożliwe było zetknięcie się pracownika ze ścianą lub jego zranienie w razie rozbicia tej ściany.
np: naklejone motylki
Stanowiska pracy na terenie szkoły lub placówki powinny być urządzone stosownie do rodzaju wykonywanych na nich czynności oraz psychofizycznych właściwości pracowników szkoły lub placówki,
przy czym wymiary wolnej (nie zajętej przez urządzenia) powierzchni stanowiska pracy powinny zapewnić pracownikom swobodę ruchu
wystarczającą do wykonywania pracy w sposób bezpieczny, z uwzględnieniem wymagań ergonomii.
Stanowiska pracy, na których występuje ryzyko pożaru, wybuchu, upadku lub wyrzucenia przedmiotów albo pojawienia się czynników szkodliwych dla zdrowia
lub niebezpiecznych, powinny być zaopatrzone w odpowiednie urządzenia ochronne.
Stanowiska pracy na terenie szkoły lub placówki, na których wykonywane prace powodują występowanie czynników szkodliwych dla zdrowia lub niebezpiecznych,
powinny być tak usytuowane i zorganizowane, aby pracownicy zatrudnieni na innych stanowiskach nie byli narażeni na te czynniki.
Stanowiska pracy na terenie szkoły lub placówki znajdujące się na zewnątrz pomieszczeń szkoły lub placówki powinny być
tak usytuowane i zorganizowane, aby pracownicy byli chronieni przed zagrożeniami związanymi w szczególności:
1)z warunkami atmosferycznymi, w tym opadami, niską lub wysoką temperaturą, silnym wiatrem i spadającymi przedmiotami,
2)ze szkodliwymi dla zdrowia hałasem, jak również szkodliwymi gazami, parami lub pyłami.
W razie niebezpieczeństwa powinno być możliwe szybkie opuszczenie stanowisk pracy na terenie szkoły lub placówki przez pracowników lub, w razie potrzeby, udzielenia im szybkiej pomocy.
Do każdego stanowiska pracy powinno być zapewnione bezpieczne i wygodne dojście, przy czym jego wysokość na całej długości nie powinna być mniejsza w świetle niż 2 m.
W przypadkach uzasadnionych względami konstrukcyjnymi maszyn i innych urządzeń technicznych dopuszcza się zmniejszenie wysokości dojścia
do 1,8 m przy jego odpowiednim zabezpieczeniu i oznakowaniu znakami bezpieczeństwa zgodnymi z Polską Normą.
Szerokości przejść między maszynami a innymi urządzeniami lub ścianami przeznaczonymi tylko do obsługi tych urządzeń określone zostały w r.o.b.h.p. i wynoszą
co najmniej 0,75 m, jeżeli jest ruch jednokierunkowy. Jeżeli w ww. przejściach odbywa się ruch dwukierunkowy, szerokość ich powinna wynosić, co najmniej 1 m.
Przy wykonywaniu pracy niewymagającej stale pozycji stojącej należy zapewnić pracownikom możliwość siedzenia.
Przy wykonywaniu pracy wymagającej stale pozycji stojącej lub chodzenia należy zapewnić pracownikom możliwość odpoczynku w pobliżu miejsca pracy w pozycji siedzącej. Siedziska powinny spełniać wymagania Polskich Norm.
W pomieszczeniach stałej pracy na terenie szkoły lub placówki należy zapewnić oświetlenie dzienne, chyba, że jest to niemożliwe lub niewskazane ze względu na technologię produkcji,
a na stosowanie oświetlenia wyłącznie elektrycznego dyrektor szkoły lub placówki jako pracodawca uzyskał zgodę właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego wydaną w porozumieniu z okręgowym inspektorem pracy.
W pomieszczeniach pracy czasowej nie ma obowiązku w zakresie zapewnienia oświetlenia dziennego.
Oświetlenie dzienne na poszczególnych stanowiskach pracy na terenie szkoły lub placówki powinno być dostosowane do rodzaju
wykonywanych prac i wymaganej dokładności oraz powinno spełniać wymagania określone w Polskiej Normie.
Niezależnie od oświetlenia dziennego w pomieszczeniach pracy na terenie szkoły lub placówki należy zapewnić oświetlenie elektryczne o parametrach zgodnych z Polskimi Normami.
Przy wyjściu z pomieszczeń, w których ze względów technologicznych praca jest wykonywana w ciemności (np. ciemnie optyczne), powinny być zapewnione warunki umożliwiające stopniową adaptację wzroku.
Instalacje oświetleniowe w pomieszczeniach na terenie szkoły lub placówki, w których znajdują się miejsca pracy, oraz w korytarzach
powinny być dobrane i wykonane tak, aby nie narażały pracownika na wypadek powodowany rodzajem zainstalowanego oświetlenia.
Okna, świetliki i naświetla w pomieszczeniach pracy o dużej wilgotności powietrza powinny być wykonane w sposób zapobiegający skraplaniu się w nich pary wodnej.
Szyby w oknach i świetlikach powinny być czyste oraz przepuszczać dostateczną ilość światła. Do mycia okien i świetlików powinien być zapewniony dogodny i bezpieczny dostęp.
Okna i świetliki powinny być wyposażone w odpowiednie urządzenia eliminujące nadmierne operowanie promieni słonecznych padających na stanowiska pracy.
Okna i świetliki, przeznaczone do wietrzenia pomieszczeń, należy wyposażyć w urządzenia pozwalające
na otwieranie ich w sposób łatwy i bezpieczny z poziomu podłogi oraz ustawienie części otwieranych w pożądanym położeniu.
W pomieszczeniach, w których odbywają się zajęcia, powinna być zapewniona temperaturę co najmniej 18°C.
Jeżeli nie jest możliwe zapewnienie temperatury co najmniej 18°C, dyrektor szkoły lub placówki powinien zawiesić zajęcia na czas oznaczony, powiadamiając o tym organ prowadzący.
Organ prowadzący szkołę lub placówkę może zawiesić zajęcia na czas oznaczony, w przypadku gdy na danym terenie może wystąpić zagrożenie bezpieczeństwa uczniów związane z utrudnieniem w:
1) dotarciu ucznia do szkoły lub placówki lub powrotem ze szkoły lub placówki lub
2) organizacji zajęć w szkole lub placówce – w związku z organizacją i przebiegiem imprez ogólnopolskich lub międzynarodowych.
Dyrektor, za zgodą organu prowadzącego, może zawiesić zajęcia na czas oznaczony, jeżeli:
1) temperatura zewnętrzna mierzona o godzinie 2100 w dwóch kolejnych dniach poprzedzających zawieszenie zajęć wynosi –15°C lub jest niższa,
2) wystąpiły na danym terenie zdarzenia, które mogą zagrozić zdrowiu uczniów.
Pomieszczenia i stanowiska pracy powinny być zabezpieczone przed nie kontrolowaną emisją ciepła w drodze promieniowania, przewodzenia i konwekcji oraz przed napływem chłodnego powietrza z zewnątrz.
Powietrze doprowadzane do pomieszczeń pracy z zewnątrz przy zastosowaniu klimatyzacji lub wentylacji mechanicznej
powinno być oczyszczone z pyłów i substancji szkodliwych dla zdrowia. Klimatyzacja lub wentylacja nie może powodować przeciągów, wyziębienia lub przegrzewania pomieszczeń pracy.
Strumień powietrza pochodzący z urządzeń wentylacji nawiewnej nie powinien być skierowany bezpośrednio na stanowisko pracy.
Dyrektor szkoły lub placówki jako pracodawca jest obowiązany udostępnić pracownikom szkoły lub placówki do stałego korzystania, aktualne instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące:
1)stosowanych w zakładzie procesów technologicznych oraz wykonywania prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi lub zagrożeniami zdrowia pracowników,
2)obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych,
3)postępowania z materiałami szkodliwymi dla zdrowia i niebezpiecznymi,
4)udzielania pierwszej pomocy.
Instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy powinny w sposób zrozumiały dla pracowników wskazywać czynności, które należy wykonać przed rozpoczęciem danej pracy,
zasady i sposoby bezpiecznego wykonywania pracy, czynności do wykonania po jej zakończeniu oraz zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych stwarzających
zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników. Instrukcje dotyczące prac związanych ze stosowaniem niebezpiecznych substancji i
mieszanin chemicznych powinny uwzględniać informacje zawarte w kartach charakterystyki tych substancji i mieszanin.
W salach i na boiskach oraz w miejscach wyznaczonych do uprawiania ćwiczeń fizycznych,
gier i zabaw powinny zostać umieszczone tablice informacyjne określające zasady bezpiecznego użytkowania urządzeń i sprzętu sportowego.
W warsztacie, laboratorium i pracowni powinien być wywieszony w widocznym i łatwo dostępnym miejscu regulamin określający zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.
Dyrektor szkoły lub placówki jest obowiązany ustalić zasady postępowania z substancjami i mieszaninami chemicznymi, szkodliwymi czynnikami biologicznymi, substancjami,
mieszaninami oraz czynnikami o działaniu rakotwórczym lub mutagennym oraz materiałami promieniotwórczymi,
zgodnie z przepisami dotyczącymi tych substancji, mieszanin, czynników i materiałów.
Dyrektor szkoły lub placówki jest obowiązany zapewnić, aby niebezpieczne substancje i mieszaniny chemiczne były przechowywane w zamkniętych, wyraźnie oznakowanych
pomieszczeniach i miejscach do tego przystosowanych, w opakowaniach chroniących przed ich szkodliwym, niebezpiecznym działaniem, pożarem lub wybuchem.
Szczegółowe wytyczne odnośnie przechowywania substancji i mieszanin chemicznych zostały określone w § 29 r.b.h.s.p. bhp w szkołach
Substancje i mieszaniny chemiczne powinny zostać umieszczone w odpowiednich pojemnikach opatrzonych napisami
zawierającymi nazwę substancji lub mieszaniny oraz informującymi o ich niebezpieczeństwie lub szkodliwości dla zdrowia.
Substancje niebezpieczne i mieszaniny niebezpieczne powinny być przechowane w zamkniętych pomieszczeniach specjalnie przystosowanych do tego celu.
Dyrektor szkoły lub placówki powinien zapewnić udostępnienie kart charakterystyk niebezpiecznych substancji i mieszanin
chemicznych zgromadzonych w szkole osobom prowadzącym zajęcia z użyciem tych substancji i mieszanin.
Uczniowie powinni być zaznajomieni z kartami charakterystyk niebezpiecznych substancji i mieszanin, jeżeli substancje te są używane w czasie zajęć.
Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o substancjach chemicznych i ich mieszaninach z 25.02.2011 r. – dalej u.s.ch.m., substancje chemiczne
opakowania substancji niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych oraz niektórych mieszanin wprowadzanych do obrotu muszą być odpowiednio oznakowane.
Pojemniki i zbiorniki służące do przechowywania substancji niebezpiecznych lub mieszanin niebezpiecznych oraz pojemniki i zbiorniki służące
do pracy z tymi substancjami lub mieszaninami, rurociągi zawierające substancje niebezpieczne lub mieszaniny
niebezpieczne lub służące do ich transportowania oraz miejsca, w których są składowane znaczące ilości substancji niebezpiecznych
lub mieszanin niebezpiecznych, powinny być należycie oznakowane, w tym opatrzone znakami ostrzegawczymi (art. 21 ust. 1 u.s.ch.m.). substancje chemiczne
Dyrektor szkoły lub placówki jako pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom sprawnie funkcjonujący system pierwszej pomocy w razie wypadku oraz środki do udzielania pierwszej pomocy.
Ilość, usytuowanie i wyposażenie punktów pierwszej pomocy i apteczek powinny być ustalone w porozumieniu z lekarzem
sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, z uwzględnieniem rodzajów i nasilenia występujących zagrożeń.
Obsługa punktów i apteczek, na każdej zmianie powinna być powierzana wyznaczonym pracownikom szkoły lub placówki,
przeszkolonym w udzielaniu pierwszej pomocy. W punktach pierwszej pomocy i przy apteczkach, w widocznych miejscach,
powinny być wywieszone instrukcje o udzielaniu pierwszej pomocy w razie wypadku oraz wykazy pracowników szkoły lub placówki, przeszkolonych w udzielaniu pierwszej pomocy.
Punkty pierwszej pomocy i miejsca usytuowania apteczek powinny być odpowiednio oznakowane, zgodnie z Polską Normą, i łatwo dostępne.
Pomieszczenia szkoły i placówki, w szczególności pokój nauczycielski, laboratoria, pracownie, warsztaty szkolne, pokój nauczycieli wychowania fizycznego, kierownika internatu (bursy) oraz kuchnię,
powinny być wyposażone w apteczki zaopatrzone w środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy i instrukcję o zasadach udzielania tej pomocy.
Niedopuszczalne jest prowadzenie jakichkolwiek zajęć bez nadzoru upoważnionej do tego osoby.
Przerwy w zajęciach uczniowie powinni spędzać pod nadzorem nauczyciela. Jeżeli pozwalają na to warunki atmosferyczne, powinno się umożliwić uczniom przebywanie w czasie przerw w zajęciach na świeżym powietrzu.
Miejsca pracy oraz pomieszczenia, do których jest wzbroniony dostęp osobom nieuprawnionym, powinny być odpowiednio oznakowane i zabezpieczone przed swobodnym do nich dostępem.
Prace remontowe, naprawcze i instalacyjne w pomieszczeniach szkoły lub placówki powinno przeprowadzać się pod nieobecność w tych pomieszczeniach osób, którym szkoła lub placówka zapewnia opiekę.
Zajęcia poza pomieszczeniami szkoły lub placówki nie mogą odbywać się w tych miejscach, w których prowadzone są prace remontowe, naprawcze i instalacyjne.
Niedopuszczalne jest rozpoczęcie zajęć, jeżeli pomieszczenie lub inne miejsce, w którym mają być prowadzone zajęcia,
lub stan znajdującego się w nim wyposażenia stwarza zagrożenia dla bezpieczeństwa, niedopuszczalne jest rozpoczęcie zajęć.
Jeżeli stan zagrożenia powstanie lub ujawni się w czasie zajęć – niezwłocznie powinno się przerwać zajęcia i wyprowadzić wszystkich
użytkowników szkoły lub placówki z zagrożonych miejsc osoby powierzone opiece szkoły lub placówki.
Maszyny i inne urządzenia techniczne użytkowane na terenie szkoły lub placówki powinny spełniać wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy,
określone w odrębnych przepisach, przez cały okres użytkowania. Należy utrzymywać je w stanie zapewniającym pełną sprawność działania oraz bezpieczeństwo pracy i nauki.
Niedopuszczalne jest wyposażanie warsztatów, laboratoriów, pracowni oraz stanowisk praktycznej nauki zawodu
w maszyny i inne urządzenia techniczne, które nie spełniają wymagań określonych w przepisach dotyczących oceny zgodności.
Przy maszynach i innych urządzeniach technicznych lub w ich pobliżu wywiesza się w widocznym miejscu instrukcję bezpiecznej obsługi.
Urządzenia techniczne powinny być wyposażone w zabezpieczenia chroniące przed urazami, działaniem substancji szkodliwych dla zdrowia,
porażeniem prądem elektrycznym, szkodliwymi wstrząsami, nadmiernym hałasem, działaniem wibracji lub promieniowaniem.
Montaż, demontaż i eksploatacja maszyn, w tym ich obsługa, powinny odbywać się przy zachowaniu
wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, uwzględniających instrukcje zawarte w dokumentacji techniczno-ruchowej.
Miejsce i sposób zainstalowania oraz użytkowania maszyn powinny uwzględniać minimalizację ryzyka zawodowego, w szczególności poprzez:
1)zapewnienie dostatecznej przestrzeni pomiędzy ruchomymi częściami maszyn a ruchomymi lub stałymi elementami otoczenia,
2)zapewnienie, aby wszystkie używane lub produkowane materiały bądź energia były w bezpieczny sposób dostarczane i odprowadzane ze stanowiska pracy.
Osłony stosowane na maszynach powinny uniemożliwiać bezpośredni dostęp do strefy niebezpiecznej.
Osłony niepełne (wykonane z siatki, blachy perforowanej, prętów itp.) powinny znajdować się w takiej odległości od elementów niebezpiecznych,
aby przy danej wielkości i kształcie otworów nie było możliwe bezpośrednie dotknięcie tych elementów. Odległości bezpieczeństwa określają Polskie Normy.
Urządzenia ochronne stosowane przy maszynach powinny spełniać następujące ogólne wymagania:
1)zapewniać bezpieczeństwo zarówno pracownikowi zatrudnionemu bezpośrednio przy obsłudze maszyny, jak i osobom znajdującym się w jej pobliżu,
2)działać niezawodnie, posiadać odpowiednią trwałość i wytrzymałość,
3)funkcjonować samoczynnie, niezależnie od woli i uwagi obsługującego, w przypadkach, gdy jest to celowe i możliwe,
4)nie mogą być łatwo usuwane lub odłączane bez pomocy narzędzi,
5)nie mogą utrudniać wykonywania operacji technologicznej ani ograniczać możliwości śledzenia jej przebiegu
oraz nie mogą powodować zagrożeń i dodatkowego obciążenia fizycznego lub psychicznego pracowników.
Urządzenia ochronne przy maszynach szczególnie niebezpiecznych powinny być tak skonstruowane, aby:
1)zdjęcie, otwarcie lub wyłączenie urządzenia ochronnego powodowało natychmiastowe zatrzymanie maszyny
bądź jej niebezpiecznych elementów lub niemożliwe było zdjęcie albo otwarcie osłony podczas ruchu osłanianych elementów,
2)ponowne założenie, zamknięcie lub włączenie urządzenia ochronnego nie uruchamiało automatycznie maszyny.
Maszyny i narzędzia oraz ich urządzenia ochronne powinny być utrzymywane w stanie sprawności technicznej i czystości
zapewniającej użytkowanie ich bez szkody dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników oraz stosowane tylko w procesach i warunkach, do których są przeznaczone.
O dostrzeżonych wadach lub uszkodzeniach maszyny pracownik szkoły lub placówki powinien niezwłocznie zawiadomić przełożonego.
Maszyny, których uszkodzenie stwierdzono w czasie pracy, powinny być niezwłocznie zatrzymane i wyłączone z zasilania energią.
Wznowienie pracy maszyny bez usunięcia uszkodzenia jest niedopuszczalne.
Maszyny niesprawne, uszkodzone lub pozostające w naprawie powinny być wycofane z użytkowania oraz wyraźnie oznakowane tablicami informacyjnymi i zabezpieczone w sposób uniemożliwiający ich uruchomienie.
Urządzenia techniczne niesprawne, uszkodzone lub pozostające w naprawie oznacza się w sposób wyraźny i zabezpiecza przed ich uruchomieniem.
Maszyny i inne urządzenia techniczne czasowo niesprawne, uszkodzone lub pozostające w naprawie powinny być wyraźnie oznakowane i zabezpieczone w sposób uniemożliwiający ich uruchomienie.
Maszyn będących w ruchu nie wolno pozostawiać bez obsługi lub nadzoru, chyba, że dokumentacja techniczno-ruchowa stanowi inaczej.
Pracownicy szkoły lub placówki zatrudnieni przy obsłudze maszyn z ruchomymi elementami nie mogą pracować w odzieży z luźnymi (zwisającymi) częściami,
jak np. luźno zakończone rękawy, krawaty, szaliki, poły, oraz bez nakryć głowy okrywających włosy.
W czasie zawodów sportowych organizowanych przez szkołę lub placówkę uczniowie nie mogą pozostawać bez opieki upoważnionych osób.
Ćwiczenia powinny być prowadzone z zastosowaniem metod i urządzeń zapewniających pełne bezpieczeństwo ćwiczących,
a prowadzący zajęcia powinien zapoznawać osoby biorące w nich udział z zasadami bezpiecznego wykonywania ćwiczeń oraz uczestniczenia w grach i zabawach.
Przy organizacji zajęć, imprez i wycieczek oraz ustalaniu programu zajęć, imprez i wycieczek
poza terenem szkoły lub placówki liczbę opiekunów oraz sposób zorganizowania opieki powinno ustalać się,
uwzględniając wiek, stopień rozwoju psychofizycznego, stan zdrowia i ewentualną niepełnosprawność
osób powierzonych opiece szkoły lub placówki, a także specyfikę zajęć, imprez i wycieczek oraz warunki, w jakich będą się one odbywać.
Opiekun wycieczki powinien sprawdzić stan liczbowy jej uczestników przed wyruszeniem z każdego miejsca pobytu, w czasie zwiedzania,
przejazdu oraz po przybyciu do punktu docelowego. Jeżeli specyfika wycieczki tego wymaga, jej uczestników zaznajamia się z zasadami bezpiecznego przebywania nad wodą.
Niedopuszczalne jest realizowanie wycieczek podczas burzy, śnieżycy i gołoledzi.
Osoby pozostające pod opieką szkoły mogą pływać oraz kąpać się tylko w obrębie kąpielisk i pływalni w rozumieniu przepisów
określających warunki bezpieczeństwa osób przebywających w górach, pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne.
Kajaki i łodzie, z których korzystają uczestnicy wycieczek, wyposaża się w sprzęt ratunkowy.
Ze sprzętu pływającego korzystają jedynie osoby przeszkolone w zakresie jego obsługi oraz posługiwania się wyposażeniem ratunkowym.
Niedopuszczalne jest używanie łodzi i kajaków podczas silnych wiatrów.
Niedopuszczalne jest urządzanie ślizgawek i lodowisk na rzekach, stawach, jeziorach i innych zbiornikach wodnych.
Niedopuszczalne jest wydawanie osobom pozostającym pod opieką szkoły lub placówki sprzętu, którego użycie może stwarzać zagrożenie dla zdrowia lub życia,
w tym dysku, kuli, młota, oszczepu, tuku, szpady, sportowej broni strzeleckiej – jeżeli szkoła nie ma możliwości zapewnienia warunków bezpiecznego korzystania z tego sprzętu.
WYPADKI
W myśl definicji wypadku przy pracy zawartej w art. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych z 30.10.2002 r. – dalej u.u.s.t.w. ubezpieczenie-spoleczne ,
za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
1)podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
2)podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
3)w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy, a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Szczegółowe zasady postępowania powypadkowego określają przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z 1.07.2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy z 1.07.2009 r. – dalej r.u.o.p.w.p.
Zgodnie z § 4 r.u.o.p.w.p. ustalanie-okolicznosci-wypadków okoliczności i przyczyny wypadku ustala powoływany przez pracodawcę zespół powypadkowy, w skład którego wchodzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy.
W myśl definicji wypadku przy pracy zawartej w art. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych z 30.10.2002 r. – dalej u.u.s.t.w ubezpieczenie-spoleczne, za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
1)podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
2)podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
3)w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy, a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Szczegółowe zasady postępowania powypadkowego określają przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z 1.07.2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy z 1.07.2009 r. – dalej r.u.o.p.w.p. ustalanie-okolicznosci-wypadków
Zgodnie z § 4 r.u.o.p.w.p ustalanie-okolicznosci-wypadków okoliczności i przyczyny wypadku ustala powoływany przez pracodawcę zespół powypadkowy, w skład którego wchodzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy.
U pracodawcy, który nie ma obowiązku tworzenia służby bezpieczeństwa i higieny pracy, w skład zespołu powypadkowego zamiast pracownika służby bezpieczeństwa i higieny pracy
wchodzi pracodawca lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy, albo specjalista spoza zakładu pracy.
U pracodawcy, u którego nie działa społeczna inspekcja pracy, w skład zespołu powypadkowego zamiast społecznego inspektora pracy, jako członek zespołu,
wchodzi przedstawiciel pracowników posiadający aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zgodnie z przepisami dotyczącymi szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Rolą powyższego zespołu, zgodnie z § 7 ust. 1 r.u.o.p.w.p. ustalanie-okolicznosci-wypadków jest niezwłoczne – po otrzymaniu wiadomości o wypadku – przystąpienie do ustalenia jego okoliczności i przyczyn poprzez:
1)dokonanie oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych, stanu urządzeń ochronnych oraz zbadanie warunków wykonywania pracy i innych okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku,
2)jeżeli jest to konieczne, sporządzenie szkicu lub wykonanie fotografii miejsca wypadku,
3)wysłuchanie wyjaśnień poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala,
4)zebranie informacji dotyczących wypadku od świadków wypadku,
5)zasięgnięcie opinii lekarza, a w razie potrzeby opinii innych specjalistów, w zakresie niezbędnym do oceny rodzaju i skutków wypadku,
6)zebranie innych dowodów dotyczących wypadku.
Zespół powypadkowy jest obowiązany także wykorzystać materiały zebrane przez organy prowadzące śledztwo lub dochodzenie (oczywiście tylko wtedy, jeżeli materiały te zostaną mu udostępnione).
Po ustaleniu przyczyn i okoliczności zdarzenia, zespół powinien sporządzić – nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku – protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy.
Na podstawie zebranych powyżej informacji zespół powypadkowy jest zobowiązany dokonać prawnej kwalifikacji wypadku, zgodnie z przepisami art. 3 ust. 1 i 2 u.u.s.t.w., ubezpieczenie-spoleczne a także określić środki profilaktyczne oraz wnioski, w szczególności wynikające z oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy, na którym wystąpił wypadek.
Jeżeli członkowie zespołu powypadkowego nie mogą dojść do porozumienia, to jeden z nich, zgodnie z § 10 ust. 1 r.u.o.p.w.p. ustalanie-okolicznosci-wypadków
ma prawo złożyć do protokołu powypadkowego zdanie odrębne, które powinien uzasadnić (w takim przypadku o treści protokołu powypadkowego decyduje pracodawca).
Protokół, po zapoznaniu z nim poszkodowanego, powinien zostać przedstawiony do zatwierdzenia pracodawcy, który zgodnie z § 13 ust. 1 r.u.o.p.w.p. ustalanie-okolicznosci-wypadkówpowinien go zatwierdzić nie później niż w terminie 5 dni od dnia jego sporządzenia.
Zgodnie z § 13 ust. 2 r.u.o.p.w.p. ustalanie-okolicznosci-wypadków pracodawca może zwrócić niezatwierdzony protokół powypadkowy, w celu wyjaśnienia i uzupełnienia go przez zespół powypadkowy,
jeżeli do treści protokołu zostały zgłoszone zastrzeżenia przez poszkodowanego lub członków rodziny zmarłego wskutek wypadku pracownika albo protokół nie odpowiada
warunkom określonym w r.u.o.p.w.p. W takiej sytuacji zespół powypadkowy ma 5 dni na dokonanie wyjaśnień i uzupełnień, oraz sporządzenie nowego protokołu
powypadkowego, do którego powinien dołączyć również wcześniejszy protokół, ten, którego nie zatwierdził pracodawca.
Pracodawca może zwrócić niezatwierdzony protokół powypadkowy w celu wyjaśnienia i uzupełnienia go przez zespół powypadkowy, jedynie w następujących przypadkach:
1) gdy do treści protokołu zostały zgłoszone zastrzeżenia przez poszkodowanego lub członków rodziny zmarłego wskutek wypadku pracownika,
2) gdy występują rozbieżności zdań członków zespołu powypadkowego
3) gdy protokół nie odpowiada warunkom określonym w przepisach r.u.o.p.w.p.
Przy ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków uczniów można zastosować odpowiednio przepisy dotyczące ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy, a mianowicie r.u.o.p.w.p.
Szczegółowy tryb postępowania w tych sprawach ustala dyrektor szkoły . Pracownik szkoły lub placówki, który powziął wiadomość o wypadku, niezwłocznie powinien zapewnić poszkodowanemu opiekę,
w szczególności sprowadzając fachową pomoc medyczną, a w miarę możliwości udzielając poszkodowanemu pierwszej pomocy.
O każdym wypadku dyrektor lub upoważniony przez niego pracownik szkoły lub placówki powinien zawiadomić niezwłocznie:
1.rodziców (opiekunów) poszkodowanego,
2.pracownika służby bezpieczeństwa i higieny pracy,
3.społecznego inspektora pracy,
4.organ prowadzący szkołę lub placówkę,
5.radę rodziców.
O wypadku śmiertelnym, ciężkim i zbiorowym zawiadamia się niezwłocznie prokuratora i kuratora oświaty.
O wypadku, do którego doszło w wyniku zatrucia, zawiadamia się niezwłocznie państwowego inspektora sanitarnego.
Do czasu rozpoczęcia pracy przez zespół powypadkowy, dyrektor szkoły lub placówki zabezpiecza miejsce wypadku w sposób wykluczający dopuszczenie osób niepowołanych.
Jeżeli czynności związanych z zabezpieczeniem miejsca wypadku nie może wykonać dyrektor szkoły , wykonuje je upoważniony przez dyrektora pracownik szkoły lub placówki.
Członków zespołu powypadkowego powołuje dyrektor.
Zespół przeprowadza postępowanie powypadkowe i sporządza dokumentację powypadkową, w tym protokół powypadkowy.
Wzór protokołu powypadkowego
318920754_54121069 protokół powypadkowy
W skład zespołu wchodzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy.
Jeżeli z jakichkolwiek powodów nie jest możliwy udział w pracach zespołu jednej z osób (pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy),
dyrektor powołuje w jej miejsce innego pracownika szkoły lub placówki przeszkolonego w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Jeżeli w składzie zespołu nie mogą uczestniczyć ani pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy ani społeczny inspektor pracy,
w skład zespołu wchodzi dyrektor oraz pracownik szkoły lub placówki przeszkolony w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
W składzie zespołu może uczestniczyć przedstawiciel organu prowadzącego, kuratora oświaty lub rady rodziców.
Przewodniczącym zespołu jest pracownik służby bhp, a jeżeli nie ma go w składzie zespołu – społeczny inspektor pracy.
Jeżeli w zespole nie uczestniczy ani pracownik służby bhp ani społeczny inspektor pracy, przewodniczącego zespołu spośród pracowników szkoły lub placówki wyznacza dyrektor.
W sprawach spornych rozstrzygające jest stanowisko przewodniczącego zespołu. Członek zespołu,
który nie zgadza się ze stanowiskiem przewodniczącego, może złożyć zdanie odrębne, które odnotowuje się w protokole powypadkowym.
Przewodniczący zespołu poucza poszkodowanego lub reprezentujące go osoby o przysługujących im prawach w toku postępowania powypadkowego.
Z treścią protokołu powypadkowego i innymi materiałami postępowania powypadkowego zaznajamia się:
1) poszkodowanego pełnoletniego,
2) rodziców (opiekunów) poszkodowanego małoletniego.
Jeżeli poszkodowany pełnoletni zmarł lub nie pozwala mu na to stan zdrowia, z materiałami postępowania powypadkowego zaznajamia się jego rodziców (opiekunów).
Protokół powypadkowy doręcza się osobom uprawnionym do zaznajomienia się z materiałami postępowania powypadkowego.
Jeden egzemplarz protokołu powypadkowego pozostaje w szkole. Organowi prowadzącemu i kuratorowi oświaty protokół powypadkowy doręcza się na ich wniosek.
Do protokołu powypadkowego poszkodowany pełnoletni lub rodzice (opiekunowie) poszkodowanego małoletniego mogą złożyć zastrzeżenia .
Zastrzeżenia składa się ustnie do protokołu powypadkowego lub na piśmie przewodniczącemu zespołu.
Zastrzeżenia mogą dotyczyć w szczególności niewykorzystania wszystkich środków
dowodowych niezbędnych dla ustalenia stanu faktycznego lub sprzeczności istotnych ustaleń protokołu z zebranym materiałem dowodowym.
Po rozpatrzeniu zastrzeżeń organ prowadzący szkołę lub placówkę może zlecić dotychczasowemu zespołowi wyjaśnienie ustaleń protokołu
lub przeprowadzenie określonych czynności dowodowych lub powołać nowy zespół celem ponownego przeprowadzenia postępowania powypadkowego.
Dyrektor szkoły powinien prowadzić rejestr wypadków.
