Wypadek przy pracy

Aby wypadek  był uznany za wypadek przy pracy, musi być spełniona definicja wypadku przy pracy jak poniżej

Za wypadek przy pracy uważa się zdarzenie, które jest :

1.Zdarzeniem  nagłym – rozumianym jako natychmiastowe wystąpienie przyczyny zewnętrznej, która wywołuje określony skutek, np. porażenie prądem elektrycznym, upadek na schodach, wypadek samochodowy;

-zdarzeniem nagłym może być również niejednorazowe i niemomentalne działanie czynnika zewnętrznego, który wywołuje ujemne skutki dla pracownika , w czasie nie dłuższym niż jedna dniówka robocza,

i tak np:  stres wywołany  rozmową pracownika z przełożonym, który spowodował zawał serca tuż przed zakończeniem pracy,czy też, pożar, pobicie przez człowieka, pokąsanie przez zwierzę.

2.Zostało wywołane przyczyną zewnętrzną – czyli taką, która nie pochodzi od organizmu poszkodowanego, np: choroby czy schorzenia ;

-do przyczyn zewnętrznych zaliczyć można maszyny, urządzenia, inne osoby lub zadziałanie sił przyrody;

-z orzecznictwa sądowego wynika też, że przyczyna zewnętrzna nie musi być wyłączną przyczyną wypadku – może wystąpić splot przyczyny zewnętrznej z przyczyną tkwiącą w organizmie człowieka, ale przy tym ważne jest, aby stanowiła ona przyczynę sprawczą zdarzenia, np. nadmierny wysiłek fizyczny powodujący zawał serca.

3.Nastąpiło w związku z pracą:

-podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych,

-podczas wykonywania czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia,

-w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji zakładu pracy w drodze między siedzibą zakładu pracy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

4.Spowodowało uraz lub śmierć – uszkodzenie tkanek ciała lub narządów wewnętrznych pracownika w wyniku zadziałania czynnika zewnętrznego. Są to np: skaleczenia, rany, złamania kończyn, amputacje, oparzenia, odmrożenia, zatrucia, skutki duszenia, działania promieniowania, ale także wstrząs psychiczny, będący reakcją na stres.

UWAGA !

Aby spełniona była definicja wypadku przy pracy i wypadek został uznany za wypadek przy pracy, uraz poszkodowanego nie  musi wywoływać wydania lekarskiego zwolnienia L4, innymi słowy poszkodowany doznaje tak małego, jak np. siniak, czy otarcie naskórka, co nie wymaga leczenia na zwolnieniu lekarskim. W takim przypadku wypadek jest tak zwanym wypadkiem bez przerwy w pracy.

REASUMUJĄC

Wydanie L4 czy też nie, nie ma wpływu  na dokonanie  kwalifikacji prawnej  ” czy jest to  wypadek przy pracy czy nie”. Gdy wypadek ma  związek z pracą, został spowodowany przyczyną zewnętrzną, poszkodowany doznał urazu zespół ma obowiązek uznania wypadku .

Uwaga!

Przepisy nie wymagają, aby wykonywanie czynności przez pracownika miało charakter bezpośrednio wytwórczy czyli by wykonywał on  jakąś konkretną  pracę. np.: spawał, kopał łopatą itp.

Zdarzenie, gdy pracownik uległ wypadkowi w trakcie korzystania z pomieszczeń socjalnych czy urządzeń higieniczno-sanitarnych w zakładzie pracy,  lub w trakcie pieszego dojścia  do autobusu pracowniczego po zakończeniu zmiany roboczej,  będzie takie zdarzenie również  wypadkiem przy pracy.

Definicje, obowiązki oraz procedury postępowania w związku z zaistnieniem wypadku zawarte są w następujących przepisach prawnych:

Protokół powypadkowy aktualny wzór  318920754_54121069 protokół powypadkowy

Protokół w WORD            protokół-powypadkowy-w-WORD

Informacje świadka wypadku Zapis informacji (przesłuchanie świadka)

Zapis wyjaśnień poszkodowanego Zapis wyjaśnień poszkodowany

zapis   wizji lokalnej

Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych

Z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługują następujące świadczenia:

1) „zasiłek chorobowy” – dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową;

2) „świadczenie rehabilitacyjne” – dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy;

3) „zasiłek wyrównawczy” – dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;

4) „jednorazowe odszkodowanie” – dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;

5) „jednorazowe odszkodowanie” – dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty;

6) „renta z tytułu niezdolności do pracy” – dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej;

7) „renta szkoleniowa” – dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową;

8) „renta rodzinna” – dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej;

9) „dodatek do renty rodzinnej” – dla sieroty zupełnej;

10) dodatek pielęgnacyjny;

11) pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą.

Stały uszczerbek na zdrowiu – takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu nie rokujące poprawy.

Długotrwały uszczerbek na zdrowiu – takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie.

Umyślność – oznacza takie zachowanie pracownika, które on okazuje, przewidując skutki, jakie wynikają z jego zachowania i skutki te chce wywołać.

Rażące niedbalstwo – zachodzi wówczas, gdy poszkodowany pracownik podejmuje działania z naruszeniem przepisów o ochronie zdrowia i życia,

chociaż mógł i powinien był przewidzieć grożące mu niebezpieczeństwo, które zwykle występuje w danych okolicznościach faktycznych, co dla każdego człowieka o przeciętnej przezorności jest oczywiste.

Komu nie przysługują świadczenia z ZUS?

Świadczenia nie przysługują ubezpieczonemu, jeżeli:

-wyłączną przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa,

Przykład :

pracownik wyszedł na komin i skoczył – świadczenia nie przysługują, gdyż zrobił to specjalnie

-ubezpieczony, będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających bądź substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku

Przykład :

Na pijanego  pracownika  na budowie spadła z dachu cegła. Czy pracownik przez to, że był pijany przyczynił się do wypadku?

NIE – do wypadku przyczynił się tylko  pracodawca ponieważ  nie zabezpieczył cegły przed upadkiem. W tym przypadku , świadczenia poszkodowanemu przysługują w stu procentach.

W jakich sytuacjach ZUS odmówi przyznania świadczeń?

ZUS, w drodze decyzji, odmówi przyznania świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego, w przypadku gdy:

-nie zostanie przedstawiony protokół powypadkowy lub karta wypadku,

-w protokole lub karcie wypadku dane zdarzenie nie zostanie uznane za wypadek przy pracy w rozumieniu ustawy,

-protokół powypadkowy lub karta wypadku zawierają stwierdzenia bezpodstawne

USTAWA z dnia 30 października 2002 r.
o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Rodzaje wypadków przy pracy

wypadek lekki indywidualny – to wypadek, któremu ulega jedna osoba. Wypadki nie zbiorowe, nie ciężkie i  nie śmiertelne, czasami dla uproszczenia nazywamy lekkimi.

wypadek śmiertelny – wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć na miejscu wypadku lub w okresie 6 miesięcy od chwili wypadku,

wypadek ciężki – wypadek, w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, a mianowicie: utrata wzroku,słuchu, mowy, zdolności płodzenia lub inne uszkodzenia ciała, albo rozstrój zdrowia naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu; trwała choroba psychiczna, trwała lub znaczna niezdolność do pracy w zawodzie lub trwałe poważne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała.

wypadek zbiorowy – wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby.

Wypadek zrównany z wypadkiem przy pracy – na równi z wypadkiem przy pracy traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ:

USTAWA z dnia 30 października 2002 r.o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. (Dz. U. Nr 199, poz. 1673)

Tylko wypadki śmiertelne,ciężkie i zbiorowe pracodawca ma obowiązek zgłosić do Państwowej Inspekcji Pracy i do Prokuratury. 

zgłaszamy telefonicznie i pisemnie

Zgłoszenie do PIP

Po zgłoszeniu wypadku śmiertelnego  PIP i Prokurator w pierwszej kolejności zabezpieczają dokumenty związane z wypadkiem, zabierają ze sobą dokumenty ze szkoleń bhp, instrukcje bhp, analizy ryzyka zawodowego, lekarskie badania okresowe poszkodowanego – generalnie badają wykonywanie przez pracodawcę przepisów bhp do czasu przed wypadkiem, szukają zaniedbań.  Robią  oględziny miejsca wypadku, sporządzają notatki  i fotografują miejsce zdarzenia.

Gdy  wyszukają oni zaniedbania, nie przestrzeganie przepisów bhp to oskarżają nie zawsze pracodawcę ale zawsze  osobę kierującą pracami o świadome spowodowania  wypadku śmiertelnego. Prokurator jest oskarżycielem i kieruje oskarżenie do sądu  i najczęściej żąda kary bezwzględnego więzienia.

Inspektor pracy po oględzinach sporządza protokół z wizji a  protokół powypadkowy sporządza pracodawca  w ciągu 14 dni protokół powypadkowy i niezwłocznie do starcza go do PIP i Prokuratury.

Prowadzisz firmę i wystąpił  wypadek ?co dalej ? musisz sporządzić protokół  powypadkowy 501-700-846

Twój bliski zginął w wypadku śmiertelnym i otrzymałeś protokół powypadkowy do podpisu ?

Poczekaj nie podpisuj – Prześlij go nam a my doradzimy –  by nie  ograli cię z odszkodowaniem

Postępowanie powypadkowe

Z zaistnieniem w zakładzie pracy wypadku wiążą się obowiązki, określone w art. 234 Kodeksu pracy nowy kodeks pracy oraz w rozporządzeniu w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy. Pracodawca ma obowiązek:

-udzielić poszkodowanym pierwszej pomocy,

-zabezpieczyć miejsce wypadku,

-podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie,

-niezwłocznie zawiadomić o wypadku właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora (wypadek ciężki, zbiorowy, śmiertelny),

-powołać zespół powypadkowy,

-ustalić okoliczności i przyczyny wypadku,

-określić wnioski i środki profilaktyczne,

-sporządzić i zatwierdzić protokół powypadkowy,

-doręczyć protokół powypadkowy poszkodowanemu,

-dostarczyć protokół powypadkowy właściwemu inspektorowi pracy – w przypadku wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych,

-zarejestrować wypadek w rejestrze wypadków

-sporządzić statystyczną kartę wypadku GUS,zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 stycznia 2009 r. w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy.

Aktualna karta statystyczna wypadku           aktualna statystyczna karta wypadku

Zaniechanie powiadomienia o wypadku przy pracy (śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym) właściwych organów, w tym okręgowego inspektora pracy, stano-wi wykroczenie z art. 283 § 2 pkt 6 Kodeksu pracy i jest zagrożone karą grzywny od 1 000 zł do 30 000 zł.

Celem postępowania powypadkowego (dochodzenia powypadkowego) jest ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy w celu uzyskania przez poszkodowanego pracownika świadczeń powypadkowych oraz zastosowania przez pracodawcę odpowiednich środków prewencyjnych, zapobiegających podobnym wypadkom w przyszłości.

Pracodawca jest obowiązany przechowywać protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową przez okres 10 lat.

Jakie osoby wchodzą w skład zespołu powypadkowego?

Po wypadku w zakładzie należy powołać zespół powypadkowy zawsze składzie dwuosobowym:

-pracownik służby bhp i społeczny inspektor pracy – jeśli w zakładzie powołano służbę bhp (zatrudnionych powyżej 100 pracowników) i w zakładzie działają związki zawodowe oraz społeczna inspekcja pracy,

-pracodawca lub pracownik, któremu powierzono wykonywanie zadań służby bhp lub specjalista spoza zakładu pracy i przedstawiciel załogi – jeśli w zakładzie nie powołano służby bhp i nie działają związki zawodowe oraz społeczna inspekcja pracy.

Pracodawca, pracownik oraz specjalista spoza zakładu pracy muszą spełniać wymogi formalne (ukończone niezbędne szkolenia), zgodnie z art. 23711 § 1 i § 2 kp nowy kodeks pracy

Pracodawca i specjalista spoza zakładu pracy – w przypadku gdy w zakładzie pracy zatrudnionych jest na tyle mało pracowników, że powołanie zespołu w składzie podanym w powyższych punktach nie jest możliwe.

Zespół powypadkowy można powoływać każdorazowo w przypadku zaistnienia wypadku lub ustalić stały skład zespołu do czasu odwołania.

Najlepiej powołać zespół odpowiednim pisemnym zarządzeniem, którego kopia dołączona zostanie razem z protokołem powypadkowym do dokumentacji powypadkowej.

Zespół powypadkowy ma obowiązek przystąpić do ustalania okoliczności i przyczyn zaistniałego wypadku niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku, czyli właściwie zaraz po powołaniu przez pracodawcę. Koszty związane z ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy ponosi pracodawca

W jaki sposób należy zabezpieczyć miejsce wypadku?

Miejsce wypadku powinno być zabezpieczone przed:

dostępem wstępem osób niepowołanych,

uruchomieniem bez potrzeby maszyn i innych urządzeń technicznych,

które zostały wstrzymane w związku z wypadkiem,

dokonywaniem zmian położenia maszyn,

urządzeń technicznych i innych przedmiotów, które spowodowały wypadek lub mogą okazać się pomocne w ustaleniu jego oko-liczności i przyczyny.

Dokonywanie zmian w miejscu wypadku bez uzyskania zgody odpowiednich organów jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy zachodzi konieczność ratowania osób lub mienia albo zapobieżenia grożącemu niebezpieczeństwu.

Zgodę na uruchomienie maszyn i innych urządzeń technicznych lub dokonanie zmian w miejscu wypadku lekkiego wyraża pracodawca, w uzgodnieniu ze społecznym inspektorem

pracy po dokonaniu oględzin miejsca wypadku oraz po sporządzeniu, jeśli zachodzi potrzeba, szkicu lub fotografii miejsca wypadku i udokumentowaniu wszystkich możliwych okoliczności, pozwalających ustalić przebieg i przyczyny wypadku.

W przypadku zaistnienia wypadku śmiertelnego, ciężkiego lub zbiorowego zgodę na uruchomienie maszyn lub dokonanie zmian w miejscu wypadku wyraża pracodawca po uzgodnieniu z właściwym inspektorem pracy i prokuratorem.

Po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku zespół powypadkowy sporządza, nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku, protokół powypadkowy.

Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku w terminie dłuższym niż 14 dni, jeżeli nastąpiły uzasadnione przeszkody lub trudności, wymaga podania przyczyn tego opóźnienia w treści protokołu powypadkowego.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy

Rejestracja wypadków

Zakład pracy obowiązany jest prowadzić rejestr wypadków.
Rejestr wypadków powinien zawierać:

– imię i nazwisko poszkodowanego,

– miejsce i datę wypadku,

– skutki, datę sporządzenia protokołu powypadkowego,

– stwierdzenie, czy wypadek jest wypadkiem przy pracy, krótki opis okoliczności wypadku,

– datę przekazania wniosku do ZUS,

– informację o wypłaconych świadczeniach lub o przyczynach pozbawienia tych świadczeń

oraz
– inne okoliczności wypadku, których zamieszczenie w rejestrze jest celowe,
Kodeks pracy Art.234 par.3 nowy kodeks pracy

Ustawa o ubezpieczaniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy

Obowiązki po zaistnieniu wypadku przy pracy

Zgodnie z art. 234 § 1 k.p. nowy kodeks pracy w razie wypadku przy pracy pracodawca jest obowiązany podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie,

zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym i ustalenie w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadku oraz zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom.

Podstawowe  czynności to:

–ewakuacja osób ze strefy zagrożenia,

–zabezpieczenie strefy wypadku przed dostępem osób niepowołanych,

–wyłączenie dopływu energii elektrycznej, gazu,

–wyłączenie maszyn lub urządzeń.

 

Największa rola przypada osobom kierującym pracownikami. Wskazują na to obowiązki tych osób, określone w art. 212 k.p., nowy kodeks pracy a w szczególności:

–organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniające zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy,

–dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem.

W ramach udzielania pierwszej pomocy należy podjąć następujące działania:

–wezwać pomoc,

–zapewnić właściwą pierwszą pomoc przedlekarską,

–zapewnić transport poszkodowanego (poszkodowanych),

–zapewnić pomoc lekarską.

Ważnym obowiązkiem jest zabezpieczenie miejsca wypadku. Na konieczność realizacji tego obowiązku wskazuje § 3 ust. 1 r.o.w.p. ustalanie-okolicznosci-wypadków , który stanowi, że do czasu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku pracodawca ma obowiązek zabezpieczyć miejsce wypadku w sposób wykluczający:

–dopuszczenie do miejsca wypadku osób niepowołanych,

–uruchamianie bez koniecznej potrzeby maszyny i innych urządzeń technicznych, które w związku z wypadkiem zostały wstrzymane,

–dokonywanie zmiany położenia maszyny i innych urządzeń technicznych, jak również zmiany położenia innych przedmiotów, które spowodowały wypadek lub pozwalają odtworzyć jego okoliczności.

Zgodę na ponowne uruchomienie maszyny lub urządzenia może wydać pracodawca w uzgodnieniu ze służbą bhp lub w uzgodnieniu z właściwym inspektorem pracy i prokuratorem w przypadku zaistnienia wypadku ciężkiego, śmiertelnego lub zbiorowego.

W praktyce zabezpieczenie miejsca wypadku oznacza wygrodzenie strefy wypadku taśmą lub barierkami,

a także w przypadku konieczności należy wystawić znaki lub tablice informujące o grożącym niebezpieczeństwie.

Do podstawowych obowiązków po zaistnieniu wypadku należy:

–zawiadomienie przełożonego przez poszkodowanego pracownika lub świadka o zaistniałym zdarzeniu,

–zawiadomienie przez pracodawcę Państwowej Inspekcji Pracy oraz prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy.

Obowiązek poinformowania przełożonego przez pracownika wynika z przepisów art. 211 pkt 7 k.p., nowy kodeks pracy który nakazuje niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku

lub zagrożeniu albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie.

Informacja o wypadku powinna być niezwłocznie przekazana pracownikowi służby bhp. Praktyka wskazuje, że informacja taka powinna być przekazana w formie pisemnej,

bowiem w ciągu 14 dni od chwili powiadomienia o wypadku zespół powypadkowy jest zobowiązany do sporządzenia protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku.

Wskazuje na to przepis § 9 ust. 1 r.o.w.p. ustalanie-okolicznosci-wypadków Ponadto zgodnie z art. 234 § 2 k.p., nowy kodeks pracy pracodawca jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić właściwego inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym,

ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy.

Powyższą czynność w praktyce realizuje inspektor bhp, wypełniając formularz zgłoszeniowy i po uzyskaniu podpisu pracodawcy przesyła go do właściwego inspektora pracy i prokuratora. Zazwyczaj dokument ten wysyła się faxem po numer ustalony w każdym Okręgowym Inspektoracie PIP.